QWERTY và dấu trọng âm QWERTY

QWERTY được thiết kế dành cho tiếng Anh, một ngôn ngữ không có dấu trọng âm. Ngày càng nhiều người ở các nước khác nhau phải làm việc với những máy tính được bán với bàn phím QWERTY, và do đó gặp phải vấn đề khi gõ trọng âm. Đến gần đây, vẫn chưa có tiêu chuẩn nào được định nghĩa cho bàn phím kiểu QWERTY cho phép gõ những ký tự trọng âm, ngoài bàn phím Mỹ quốc-Quốc tế.

Tuy nhiên, tùy vào hệ điều hành mà có những cách khác nhau để gõ ký tự La tinh với các trọng âm.

Bàn phím Mỹ quốc-Quốc tế là bàn phím Mỹ quốc được sửa đổi một ít để cho phép dễ gõ các ký tự La tinh có trọng âm hoặc nó chung là các ký tự có dấu trọng âm. Các ký tự ' (nháy đơn), " (nháy kép), ` (dấu nháy ngược), ^ (dấu mũ) có những hành vi khác nhau so với QWERTY thông thường vì chúng là những phím chết. Người mới dùng sẽ ngạc nhiên khi muốn một trong những ký tự này vì chẳng có gì hiện lên trên màn hình. Thực ra, để gõ ký tự phẩy, người dùng phải gõ ký tự phẩy đầu tiên sau đó là space bar. Lợi điểm của kiểu bàn phím này là, do sự chuẩn hóa, nó được dùng trên nhiều hệ thống máy tính khác nhau, và người dùng chỉ phải bảo với hệ điều hành là họ muốn dùng nó. Không phải cài đặt gì thêm.

Trong khi bản phím Mỹ quốc-Quốc tế cho phép gõ các ký tự có dấu, không phải tất cả các ký tự ASCII đều cần phải có (như, các ký tự ª¯±·¸º), và nhiều ký tự khác chỉ dùng trong trường hợp cực kỳ phức tạp. Ví dụ như, rất khó để tìm ra cách gõ đơn giản để có được ký tự yen (¥) hoặc ø. Một bất tiện khác của kiểu bàn phím này là ngay cả khi nó được cho là quốc tế, sự giới hạn của nó cho bảng ký tự ASCII 8 bit (không phải UNICODE) khiến cho nó không thể gõ đúng trong một số ngôn ngữ như tiếng România, hay tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có sử dụng các ký tự ş, ţ, ă, v.v. Hệ thống ASCII cũng không có các ký hiệu toán học như ∀, ∃, ⇒, chữ Hy Lạp hoặc chữ Cyril.

Microsoft Windows: phím ALT

Trong hệ điều hành Microsoft Windows, tất cả các ký tự đều có thể gõ thông qua phím ALT + <nhóm số>. Do đó, ta có:

v.v...

Xem mã Alt để có thêm thông tin.

Hệ thống này là chuẩn trên Windows, nhưng không phải ở hệ thống Linux và Unix. Tuy nhiên người dùng cần phải nhớ các mã ký tự, sử dụng bản đồ ký tự, hoặc có một bảng các mã để bên cạnh. Hơn nữa, một sự phối hợp bốn phím tốn khá nhiều thời gian, đặc biệt khi cần phải gõ thường xuyên các ký tự này.

Microsoft Word

Người thiết kế Microsoft Word đã giúp cho người dùng dễ sử dụng các ký tự có dấu hơn. Thực vậy, tất cả các ký tự có dấu đều có thể sử dụng phím CTRL + <dấu> sau đó <ký tự>, ví dụ:

  • é = CTRL + ' rồi e
  • à = CTRL + ` rồi a
  • ç = CTRL +, rồi c

Như vậy đáng ra cũng phải là:

  • ş = CTRL +, rồi s
  • ţ = CTRL +, rồi t

nhưng nó lại không được hiện thực. Nhiều người hy vọng rằng Microsoft sẽ giải quyết sự thiếu hụt này trong các phiên bản tương lai. Hơn nữa, không hiểu vì lý do gì mà Microsoft không tích hợp kiểu bàn phím này vào Windows - người dùng chỉ có thể dùng chức năng này với Word, thậm chí không có trong các chương trình Microsoft Office khác.

Tạo ra phím

Những hệ thống với X11 thường có, ít nhất là tùy chọn, một phím tạo mà khi nhấn cùng với hai (hoặc nhiều hơn) lần nhấn phím thành một ký tự duy nhất. Những phím này được nhấn theo thứ tự; phím tự tạo không được nhấn. Ví dụ, chuỗi Compose, a, ' (nháy đơn) tạo thành á; Compose, t, h tạo thành þ; Compose, e, - (gạch ngang) có thể tạo ra ký tự Unicode ē. Chuỗi chính xác thì tùy thuộc vào cấu hình hệ thống.